5 Loại hạt cà phê đỏ phổ biến nhất hiện nay

Thuật ngữ “hạt cà phê đỏ” thường được sử dụng một cách thân mật để chỉ những giống cà phê Arabica quý hiếm, cho ra những quả cà phê có màu đỏ rực khi chín. Chúng là kết tinh của một quá trình trồng trọt tỉ mỉ, từ nông trại cà phê đến tay người yêu cà phê. Bài viết này sẽ phân tích 5 loại hạt cà phê đỏ phổ biến nhất hiện nay và những lý do khiến chúng trở thành biểu tượng của cà phê specialty.

Giống cà phê Bourbon

Lịch sử và nguồn gốc

Bourbon là một trong những giống hạt cà phê đỏ có lịch sử lâu đời và được coi là cha đẻ của nhiều giống cà phê hiện đại. Nguồn gốc của Bourbon có thể truy ngược về Yemen, nơi những cây cà phê đầu tiên được trồng.

Giống cà phê này được các nhà truyền giáo Pháp mang đến đảo Bourbon ở Ấn Độ Dương vào đầu thế kỷ 18. Trong suốt gần một thế kỷ, giống hạt cà phê đỏ này được trồng và phát triển trên đảo, trước khi lan rộng khắp thế giới và trở thành một trong những nền tảng quan trọng của ngành cà phê toàn cầu. 

Đặc điểm thực vật

Cây cà phê Bourbon có đặc điểm tương đối cao và khỏe mạnh, với các cành mọc gần thân theo một góc 45∘. Lá cây có màu xanh đậm và chồi non thường có màu xanh lục hoặc đồng.

Trái cà phê Bourbon khi chín có màu đỏ tươi, hoặc đôi khi có biến thể màu vàng và cam. Mặc dù có năng suất cao hơn so với giống tổ tiên Typica, nhưng cây Bourbon vẫn cần một thời gian dài để phát triển và ra quả. 

Phân tích hương vị chuyên sâu

Cà phê Bourbon nổi tiếng với hương vị cân bằng, phức tạp và ngọt ngào. Về mặt hương vị, nó thường có độ chua thấp hơn so với Typica, thể chất tròn đầy hơn và vị ngọt rõ rệt của kẹo caramen, sô cô la, và các loại đường nâu.

Hương thơm của Bourbon thường gợi nhớ đến các loại trái cây chín mọng như quả mận, anh đào, táo và cam quýt, tạo ra một hậu vị mượt mà và kéo dài. Các chuyên gia cà phê thường đánh giá cao Bourbon vì sự cân bằng hoàn hảo giữa độ chua thanh thoát, vị ngọt đậm đà và thể chất mượt mà.

Đặc điểm này khiến Bourbon trở thành một lựa chọn tuyệt vời cho cả cà phê nguyên chất và cà phê rang xay để pha Espresso hoặc pour-over, nơi hương vị phức tạp của nó được thể hiện một cách trọn vẹn.

Khu vực trồng trọt nổi bật

Ngày nay, Bourbon được trồng phổ biến ở nhiều quốc gia, đặc biệt là ở Rwanda, Burundi, Guatemala và El Salvador. Tại Rwanda và Burundi, Bourbon thường được trồng ở độ cao rất lớn, nơi thổ nhưỡng giàu khoáng chất giúp phát triển hương vị phức tạp của hạt.

Chất lượng cà phê Bourbon từ những vùng đất này thường rất cao và được xếp vào phân khúc cà phê specialty, thu hút sự quan tâm của nhiều người yêu cà phê trên khắp thế giới.

>> Xem thêm:

• Cà phê Bourbon: 5 Đặc điểm nổi bật làm nên hương vị

Giống cà phê Caturra

Lịch sử và nguồn gốc

Caturra là một đột biến tự nhiên của giống Bourbon, được phát hiện lần đầu tiên vào những năm 1930 tại Brazil. Tên gọi “Caturra” xuất phát từ ngôn ngữ Tupi, có nghĩa là lớn ám chỉ năng suất cao của nó.

Loại hạt cà phê đỏ này nhanh chóng được trồng thử nghiệm ở các quốc gia Trung Mỹ và trở nên phổ biến nhờ đặc điểm cây lùn và năng suất vượt trội. Nhờ những đặc tính này, Caturra nhanh chóng trở thành một giống cà phê thương mại quan trọng, đặc biệt là ở các quốc gia như Colombia, Costa Rica và Panama.

Đặc điểm thực vật

Caturra là một giống cà phê lùn với đặc điểm cây nhỏ gọn, cành lá rậm rạp, và đặc biệt là năng suất rất cao. Cây Caturra có khoảng cách giữa các đốt thân ngắn hơn so với Bourbon, tạo ra một cấu trúc nhỏ gọn và dễ quản lý.

Hạt cà phê đỏ Caturra chín có màu đỏ rực rỡ và dễ dàng nhận biết. Tuy nhiên, năng suất cao và thời gian ra quả ngắn khiến cây dễ bị “kiệt sức” nếu không được chăm sóc đúng cách, dẫn đến chất lượng hạt giảm sút trong những năm tiếp theo.

Phân tích hương vị chuyên sâu

Hương vị của hạt cà phê đỏ Caturra thường được mô tả là sáng, tươi và có độ chua cao. Giống như Bourbon, Caturra có hương trái cây rõ rệt, nhưng thay vì các loại trái cây sẫm màu, nó thường có hương của chanh, táo và cam.

Caturra có thể chất nhẹ cùng hậu vị sạch, rất phù hợp cho các phương pháp pha thủ công như V60 hay Chemex. Nhờ năng suất cao và hương vị đặc trưng, giống cà phê này đã trở thành biểu tượng tiêu biểu của nông sản cà phê Trung Mỹ.

Khu vực trồng trọt nổi bật

Mặc dù có nguồn gốc từ Brazil, hạt cà phê đỏ Caturra lại được tìm thấy ở các quốc gia Trung Mỹ, nơi nó phát triển mạnh mẽ ở độ cao lớn. Thổ nhưỡng và khí hậu của các vùng núi này giúp cân bằng độ chua của Caturra, làm cho hương vị trở nên phức tạp và tinh tế hơn.

Với sự phổ biến rộng khắp và hương vị đặc trưng, hạt cà phê đỏ Caturra đã trở thành một trong những giống cà phê quan trọng nhất trong khu vực, đóng góp lớn vào thị trường cà phê toàn cầu.

Giống cà phê Catuai

Lịch sử và nguồn gốc

Hạt cà phê đỏ Catuai là một giống lai giữa Caturra và Mundo Novo, được tạo ra tại Viện Nông nghiệp Campinas của Brazil vào những năm 1950 và 1960. Mục tiêu của việc lai tạo này là kết hợp năng suất cao của Caturra với khả năng chống chịu bệnh tật và gió của Mundo Novo.

Kết quả là một giống cà phê cứng cáp, năng suất cao, và có thể trồng ở nhiều điều kiện khác nhau. Giống như Caturra, hạt cà phê đỏ Catuai cũng chín với màu đỏ tươi hoặc vàng, tùy thuộc vào biến thể.

Đặc điểm thực vật

Hạt cà phê đỏ Catuai có cấu trúc thân ngắn với các cành mọc rất gần nhau tạo ra một hình dạng nhỏ gọn, lý tưởng cho việc trồng trọt với mật độ cao. Điều này giúp tối đa hóa sản lượng trên một đơn vị diện tích.

Một trong những đặc điểm nổi bật nhất của hạt cà phê đỏ Catuai là khả năng chống chịu gió mạnh và mưa lớn, giúp giảm thiểu rủi ro cho người nông dân. Cây cũng có khả năng chịu được bệnh nấm lá cà phê tốt hơn so với Bourbon và Typica, mặc dù không hoàn toàn miễn dịch.

Phân tích hương vị chuyên sâu

Về hương vị, hạt cà phê đỏ Catuai có hương vị mạnh mẽ, độ chua thấp và vị ngọt vừa phải. Nó thường có các nốt hương của hạt, caramel và sô cô la.

So với Bourbon hay Caturra, Catuai thường thiếu đi sự phức tạp và tinh tế, nhưng bù lại nó có thể chất đậm và hậu vị kéo dài. Điều này khiến Catuai trở thành một lựa chọn phổ biến cho việc pha Espresso hoặc các loại đồ uống có sữa, nơi cần một hương cà phê mạnh mẽ để nổi bật. 

Khu vực trồng trọt nổi bật

Sự cứng cáp và khả năng thích nghi của Catuai khiến nó trở thành một giống cà phê lý tưởng cho những người mới bắt đầu rang cà phê. Hạt cà phê đỏ Catuai được trồng rộng rãi ở Brazil, Honduras, Guatemala và Costa Rica, đóng vai trò quan trọng trong thị trường cà phê toàn cầu.

Giống cà phê Typica

Lịch sử và nguồn gốc

lLoại hạt cà phê đỏ Typica là một trong những giống cà phê lâu đời và quan trọng nhất trên thế giới. Giống cà phê này có nguồn gốc từ Ethiopia và được đưa đến Yemen, sau đó được người Hà Lan và Pháp lan truyền khắp châu Á, châu Mỹ.

Typica được coi là tổ tiên của nhiều giống cà phê nổi tiếng khác, bao gồm cả Bourbon. Hành trình của Typica đã tạo nên một dấu ấn lịch sử trong ngành cà phê, và nó vẫn được các nhà khoa học sử dụng để nghiên cứu và tạo ra các giống cà phê mới.

Đặc điểm thực vật

Hạt cà phê đỏ Typica có hình dạng dài và nhọn, và khi chín, quả cà phê thường có màu đỏ đậm. Cây Typica có cấu trúc cao, với các cành mọc theo một góc nhỏ, tạo ra một hình dạng cây mảnh mai.

Hạt cà phê đỏ Typica lại có năng suất thấp và dễ bị sâu bệnh tấn công, đặc biệt là bệnh nấm lá cà phê. Điều này khiến việc trồng Hạt cà phê đỏ Typica trở nên khó khăn hơn, nhưng cũng làm cho nó trở nên quý giá hơn. 

Phân tích hương vị chuyên sâu

Hạt cà phê đỏ Typica được các người yêu cà phê đặc biệt tôn trọng vì hương vị tinh tế, phức tạp và cực kỳ sạch. Nó thường có độ chua cao, thể chất nhẹ và hậu vị kéo dài.

Hương vị của hạt cà phê đỏ Typica thường mang các nốt hương của hoa nhài, cam quýt, và các loại trái cây chín. Do có hương vị tinh khiết, Typica là một trong những giống được ưa chuộng nhất để sản xuất cà phê specialty, nơi hương vị của nông sản cà phê được thể hiện một cách trung thực nhất. 

Khu vực trồng trọt nổi bật

Ngày nay, hạt cà phê đỏ Typica được trồng chủ yếu ở các khu vực có khí hậu lý tưởng, chẳng hạn như Indonesia, Jamaica, và một số vùng của Peru và Mexico. Chất lượng cà phê Typica từ những vùng này thường rất cao và có giá trị lớn trên thị trường cà phê, đặc biệt là những lô hạt cà phê đỏ Typica được sản xuất theo phương pháp sơ chế khô hoặc ướt.

Giống cà phê Geisha

Lịch sử và nguồn gốc

Geisha, hay Gesha, là một trong những giống cà phê nổi tiếng và đắt đỏ nhất trên thế giới. Mặc dù có nguồn gốc từ làng Gesha ở Ethiopia, nó không được biết đến rộng rãi cho đến khi được trồng lại ở Panama vào đầu thế kỷ 21.

Tại Panama, hạt cà phê đỏ Geisha đã thể hiện một hương vị vô cùng độc đáo và phức tạp, nhanh chóng giành được sự chú ý của toàn thế giới. Câu chuyện về hạt cà phê đỏ Geisha là một câu chuyện về sự khám phá và hồi sinh, từ một giống cây ít được biết đến trở thành một ngôi sao toàn cầu.

Đặc điểm thực vật

Cây cà phê Geisha có hình dạng cao, mảnh mai, với các cành dài và lá thon. Hạt cà phê đỏ Geisha có hình dạng dài và mảnh, và quả cà phê khi chín có màu đỏ tươi, hoặc đôi khi là vàng.

Giống cà phê này phát triển tốt nhất ở độ cao rất lớn, thường trên 1,700 mét, và cần một môi trường mát mẻ, nhiều mưa và ánh sáng mặt trời vừa phải. Năng suất của Geisha rất thấp, và cây rất nhạy cảm với sâu bệnh.

Điều này, kết hợp với hương vị độc đáo, đã khiến Geisha trở thành một trong những loại nông sản cà phê đắt nhất và được săn lùng nhất trên thế giới.

Phân tích hương vị chuyên sâu

Điều làm nên tên tuổi của cà phê Geisha chính là hương vị có một không hai. Geisha thường có hương thơm nồng nàn của hoa nhài, hoa hồng, và cam bergamot, cùng với các nốt hương của đào, chanh, mật ong,….

Thể chất của nó rất nhẹ nhàng, giống như trà, với hậu vị kéo dài và sạch sẽ. Hương vị này đã khiến nó trở thành  ngôi sao tại các cuộc thi cà phê danh giá, với giá bán kỷ lục trên thị trường cà phê.

Hương vị đặc trưng của Geisha là kết quả của sự kết hợp hoàn hảo giữa gen di truyền, thổ nhưỡng và điều kiện vi khí hậu của vùng đất trồng.

Khu vực trồng trọt nổi bật

Mặc dù có nguồn gốc từ Ethiopia, Geisha đã trở nên nổi tiếng nhất ở Panama, đặc biệt là ở vùng Boquete. Ngoài ra, Geisha cũng được trồng ở một số quốc gia khác như Colombia và Costa Rica, nhưng Panama vẫn được coi là nơi sản xuất Geisha tốt nhất thế giới.

Thách thức và tiềm năng

Việc trồng cà phê Geisha đòi hỏi sự chăm sóc cực kỳ cẩn thận và điều kiện khí hậu đặc biệt. Năng suất thấp và tính nhạy cảm với sâu bệnh là những thách thức lớn đối với người nông dân.

Tuy nhiên, giá trị kinh tế cao của hạt cà phê đỏ Geisha đã thúc đẩy nhiều nông trại cà phê đầu tư vào việc trồng giống cây này, mở ra những cơ hội mới cho cà phê specialty.

Tổng kết

Khám phá 5 loại hạt cà phê đỏ phổ biến này không chỉ là một hành trình tìm hiểu về các giống cà phê mà còn là một cuộc dạo chơi qua lịch sử, địa lý và nghệ thuật. Từ sự cân bằng của Bourbon, độ chua của Caturra, sự bền bỉ của Catuai, đến sự tinh tế của Typica và hương thơm độc đáo của Geisha, mỗi loại giống cà phê đều mang trong mình một câu chuyện riêng.

Việc hiểu được những đặc điểm này sẽ giúp bạn có một cái nhìn sâu sắc hơn về ly cà phê mình đang uống. Khi bạn lựa chọn một túi cà phê rang xay có ghi “Bourbon” hay “Geisha”, bạn không chỉ chọn một sản phẩm mà còn chọn một trải nghiệm hương vị có một không hai. 

Hạt cà phê đỏ khá đắt đỏ trên thị trường, vì thế việc rang cà phê cho những dòng cà phê này được thực hiện khá nghiêm ngặt. Các máy rang cà phê được dùng để rang hạt cà phê đỏ phải được kiểm tra chất lượng trước khi rang.

Các loại máy rang hot air, máy rang cà phê bằng điện, máy rang cà phê bằng gas (3kg,60kg,120kg,..) thường được sử dụng để rang cà phê đỏ.