8 Cách rang cà phê thủ công dễ làm tại nhà cho người mới bắt đầu

Khi bạn rang cà phê tại nhà theo cách rang cà phê thủ công, bạn sẽ khám phá vô vàn hương vị tiềm ẩn trong mỗi hạt cà phê. Đối với người mới bắt đầu rang cà phê hãy sử dụng những dụng cụ quen thuộc trong bếp để rang cho mình những mẻ rang đầu tiên. Bài viết này sẽ chỉ ra 8 cách rang cà phê thủ công dễ thực hiện nhất, dành cho những ai muốn tự mình trải nghiệm nghệ thuật rang cà phê tại nhà. 

Kiến thức nền tảng trước khi bắt đầu cách rang cà phê thủ công

Trước khi bắt tay vào thực hành bất kỳ cách rang cà phê thủ công nào, bạn cần trang bị một chút kiến thức cơ bản để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Việc hiểu rõ các giai đoạn rang và chuẩn bị đầy đủ dụng cụ sẽ giúp bạn có mẻ rang thành công ngay từ lần đầu tiên.

Chuẩn bị nguyên liệu và dụng cụ cần thiết

Để bắt đầu hành trình rang cà phê, bạn không cần quá nhiều dụng cụ đắt tiền. Các vật dụng sau đây sẽ vô cùng hữu ích cho cách rang cà phê thủ công này:

• Hạt cà phê xanh: Đây là nguyên liệu quan trọng nhất để thực hiện cách rang cà phê thủ công tại nhà. Hãy mua hạt từ các nhà cung cấp uy tín để đảm bảo chất lượng, nguồn gốc và độ tươi mới. 
• Dụng cụ rang: Tùy thuộc vào phương pháp bạn chọn mà dụng cụ rang sẽ khác nhau. Mỗi dụng cụ sẽ cho ra cách rang cà phê thủ công với hương vị riêng. 
• Dụng cụ khuấy/đảo: Muỗng gỗ, đũa bếp hoặc thìa inox cán dài để khuấy đều hạt trong suốt quá trình rang. Việc khuấy đều là yếu tố then chốt để có một mẻ rang đồng đều, đặc biệt quan trọng khi bạn áp dụng cách rang cà phê thủ công bằng chảo.
• Dụng cụ đo lường: Cân tiểu ly để cân chính xác lượng hạt cà phê xanh, giúp bạn dễ dàng lặp lại công thức rang nếu thành công. Việc đo lường chính xác là nền tảng cho mọi cách rang cà phê thủ công chuyên nghiệp.
• Dụng cụ làm nguội: Một chiếc rổ kim loại, khay nướng có lưới hoặc quạt máy. Việc làm nguội nhanh cà phê sau khi rang là cực kỳ quan trọng để dừng quá trình rang đúng lúc và giữ lại hương vị tốt nhất.
• Đồng hồ bấm giờ: Rất cần thiết để theo dõi thời gian của từng giai đoạn rang trong cách rang cà phê thủ công này.
• Bếp đun: Bếp gas là lựa chọn phổ biến và dễ kiểm soát nhất. Bếp điện, bếp từ cũng có thể sử dụng, nhưng cần cẩn thận hơn trong việc điều chỉnh nhiệt độ.
• Hệ thống thông gió: Rang cà phê tại nhà tạo ra nhiều khói và mùi. Vì vậy, hãy luôn rang ở nơi thông thoáng, gần cửa sổ hoặc máy hút mùi.

Hiểu về các giai đoạn rang cà phê

Một mẻ rang cà phê thành công là kết quả của việc kiểm soát nhiệt độ và thời gian qua các giai đoạn. Dù áp dụng cách rang cà phê thủ công nào, bạn cũng sẽ trải qua các bước sau:

• Sấy khô: Khi bắt đầu rang, nhiệt độ thấp sẽ làm bay hơi độ ẩm này. Hạt sẽ chuyển từ màu xanh lá sang màu vàng nhạt. Đây là giai đoạn quan trọng để chuẩn bị cho các phản ứng hóa học tiếp theo. 
• Phản ứng Maillard và Caramel hóa: Phản ứng Maillard giữa đường và protein tạo ra hàng trăm hợp chất hương vị, chất tạo nên màu nâu và hương thơm cho cà phê. Phản ứng Caramel hóa biến đường phức thành đường đơn, tạo ra vị ngọt và độ đắng. 
• Nổ lần 1: Hạt cà phê sẽ nổ lách tách như tiếng bắp rang, kèm theo mùi hương cà phê đặc trưng. Giai đoạn này cho phép bạn biết cà phê đã sẵn sàng để phát triển hương vị.
• Phát triển hương vị: Giai đoạn từ lúc kết thúc tiếng nổ lần 1 đến khi kết thúc quá trình rang. Tùy thuộc vào thời gian phát triển này mà bạn sẽ có các mức độ rang khác nhau.
• Nổ lần 2: Nếu bạn tiếp tục rang sau tiếng nổ lần 1, hạt cà phê sẽ nổ lần 2 với tiếng nổ nhỏ và nhanh hơn. Giai đoạn này cho thấy cà phê đã rang ở mức độ đậm, dầu bắt đầu xuất hiện trên bề mặt hạt.

8 cách rang cà phê thủ công

Chúng ta sẽ đi sâu vào từng phương pháp rang cà phê phổ biến và hiệu quả nhất tại nhà. Mỗi phương pháp đều có những ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với sở thích và điều kiện của từng người. 

Rang bằng chảo gang 

Đây là cách rang cà phê thủ công truyền thống và phổ biến nhất. Chảo gang có khả năng giữ và phân phối nhiệt cực tốt, giúp rang cà phê đều hơn so với các loại chảo khác.

Ưu điểm

• Kiểm soát nhiệt tốt: Chảo gang nóng đều và giữ nhiệt lâu, giúp duy trì nhiệt độ ổn định trong suốt quá trình rang. Đây là lợi thế lớn khi áp dụng cách rang cà phê thủ công này.
• Rang đồng đều: Hạt cà phê sẽ được rang đều hơn nhờ nhiệt độ ổn định của chảo.
• Bền bỉ: Chảo gang có tuổi thọ rất cao, là một khoản đầu tư xứng đáng cho những ai đam mê cách rang cà phê thủ công này.

Nhược điểm

• Nặng và khó di chuyển: Trọng lượng lớn của chảo gang có thể gây khó khăn khi khuấy đảo.
• Cần kinh nghiệm: Vì chảo giữ nhiệt rất tốt, bạn cần phải cẩn thận để không làm cháy cà phê.

Các bước thực hiện

1. Chuẩn bị: Đặt chảo gang lên bếp với lửa vừa. Hãy để chảo nóng hoàn toàn trước khi cho hạt cà phê vào.
2. Cho hạt vào: Khi chảo nóng, hạ lửa xuống mức trung bình thấp. Cho hạt cà phê xanh vào chảo.
3. Bắt đầu rang: Sử dụng muỗng gỗ để khuấy đảo liên tục và nhẹ nhàng. Đảm bảo tất cả các hạt đều tiếp xúc với bề mặt nóng của chảo.
4. Quan sát và lắng nghe:
   • 5-8 phút đầu: Hạt chuyển từ màu xanh sang vàng, sau đó là màu nâu nhạt.
   • Khoảng 8-12 phút: Tiếng nổ lần 1 bắt đầu xuất hiện.
   • Tiếp tục rang: Tùy theo mức độ rang mong muốn.
5. Kết thúc: Khi đạt được màu rang mong muốn, nhanh chóng đổ hạt ra một cái rổ kim loại.
6. Làm nguội: Khuấy đều hạt cà phê trong rổ để làm nguội nhanh chóng.

Rang bằng chảo chống dính

Chảo chống dính là dụng cụ dễ tìm và quen thuộc nhất trong mọi gian bếp. Đây là cách rang cà phê thủ công lý tưởng cho những ai mới bắt đầu và chưa muốn đầu tư quá nhiều vào dụng cụ chuyên nghiệp.

Ưu điểm

• Dễ tìm: Hầu như mọi gia đình đều có sẵn.
• Nhẹ và dễ sử dụng: Giúp việc khuấy đảo dễ dàng hơn, đặc biệt quan trọng với cách rang cà phê thủ công này.
• Dễ vệ sinh: Lớp chống dính giúp việc làm sạch trở nên đơn giản.

Nhược điểm

• Dễ rang không đều: Lớp chống dính không giữ nhiệt tốt bằng chảo gang, dễ gây ra hiện tượng rang không đều nếu không khuấy liên tục.
• Dễ làm cháy: Lớp chống dính có thể bị hỏng ở nhiệt độ cao.

Các bước thực hiện

Tương tự như chảo gang, nhưng bạn phải khuấy đảo liên tục và kiểm soát nhiệt độ cẩn thận hơn. Cách rang cà phê thủ công này đòi hỏi sự khéo léo để hạt chín đều.

Rang bằng chảo lòng sâu

Chảo wok là một biến thể tuyệt vời của phương pháp dùng chảo. Hình dáng lòng sâu giúp hạt cà phê tập trung hơn, giảm thiểu việc hạt bị văng ra ngoài khi rang. 

Ưu điểm

• Hạn chế văng hạt: Lòng sâu của chảo giúp việc rang an toàn hơn, đặc biệt khi hạt bắt đầu nổ.
• Rang được số lượng lớn hơn: Có thể rang được khoảng 300-400g hạt cùng lúc.

Các bước thực hiện

Tương tự như rang bằng chảo gang, nhưng bạn có thể rang được lượng hạt nhiều hơn. Hãy đảm bảo hạt cà phê được khuấy đảo liên tục từ đáy lên trên để chúng chín đều, cách rang cà phê thủ công này đòi hỏi bạn phải dùng sức nhiều hơn.

Rang bằng lồng quay cầm tay 

Đây là một dụng cụ rang cà phê thủ công chuyên nghiệp hơn, được thiết kế đặc biệt cho việc rang tại nhà. Lồng quay giúp hạt cà phê được rang đều tuyệt đối. 

Ưu điểm

• Rang cực kỳ đồng đều: Lồng quay giúp hạt cà phê được đảo liên tục, đảm bảo mọi hạt đều nhận được nhiệt lượng như nhau.
• Kiểm soát tốt: Dễ dàng điều chỉnh tốc độ quay và khoảng cách với nguồn nhiệt.

Nhược điểm

• Đầu tư chi phí ban đầu: Giá thành của dụng cụ này cao hơn so với chảo.
• Cần sự kiên nhẫn: Phải quay liên tục trong suốt quá trình rang.

Các bước thực hiện

1. Chuẩn bị: Cho hạt cà phê xanh vào lồng rang. Đặt lồng quay lên trên bếp.
2. Rang: Bắt đầu quay đều lồng rang với tốc độ ổn định. Điều chỉnh lửa để kiểm soát nhiệt độ.
3. Quan sát: Quan sát màu sắc hạt qua lỗ thăm và lắng nghe tiếng nổ để xác định các giai đoạn.
4. Kết thúc: Khi đạt được màu rang mong muốn, đổ hạt ra và làm nguội.

Rang bằng lò nướng

Lò nướng là một lựa chọn tiện lợi để rang cà phê tại nhà, đặc biệt khi bạn muốn rang một lượng lớn hạt cùng lúc. Cách rang cà phê thủ công này phù hợp khi rang số lượng lớn.

Ưu điểm

• Dễ dàng: Sau khi cài đặt nhiệt độ, lò sẽ tự động duy trì.
• Rang được nhiều: Có thể rang số lượng lớn hạt cà phê một lần.
• Ít phải khuấy đảo: Chỉ cần khuấy 2-3 lần trong suốt quá trình rang.

Nhược điểm

• Khó kiểm soát: Nhiệt độ trong lò nướng có thể không đều, dẫn đến mẻ rang không đồng nhất.
• Dễ cháy: Nếu không kiểm soát tốt, hạt cà phê ở rìa khay có thể bị cháy.

Rang bằng máy làm bắp rang bơ

Phương pháp này cực kỳ độc đáo và hiệu quả, tận dụng luồng khí nóng của máy. Đây là cách rang cà phê thủ công rất nhanh.

Ưu điểm

• Rang nhanh: Quá trình rang chỉ mất khoảng 5-10 phút.
• Rang đồng đều: Luồng khí nóng mạnh mẽ giúp hạt cà phê được rang đều.

Nhược điểm

• Có mùi: Khói và mùi cà phê rất mạnh, nên thực hiện ở nơi thông thoáng.
• Lượng rang giới hạn: Chỉ rang được một lượng nhỏ hạt mỗi lần (khoảng 100g).

Rang bằng máy sấy tóc và rây lưới 

Một cách rang cà phê thủ công DIY sáng tạo và đầy thử thách. Phương pháp này tận dụng nhiệt độ cao từ máy sấy tóc công nghiệp.

Ưu điểm

• Chi phí thấp: Dụng cụ rất dễ tìm.
• Kiểm soát trực tiếp: Bạn có thể điều chỉnh khoảng cách của máy sấy tóc.

Nhược điểm

• Dễ cháy: Cần cẩn thận với nhiệt độ cao của máy sấy tóc.
• Rang không đều: Yêu cầu bạn phải khuấy và di chuyển hạt liên tục.

Rang trên vỉ nướng hoặc bếp lửa 

Phương pháp này tạo ra hương vị cà phê độc đáo, có chút khói nhẹ. Cách rang cà phê thủ công này phù hợp cho những ai muốn trải nghiệm hương vị mới.

Ưu điểm

• Hương vị độc đáo: Vị khói nhẹ tạo nên một hương vị đặc trưng.
• Trải nghiệm mới mẻ: Tạo cảm giác gần gũi với thiên nhiên.

Nhược điểm

• Khó kiểm soát nhiệt: Nhiệt độ lửa than không ổn định.
• Dễ cháy: Nguy cơ cháy xém rất cao.

>>>Xem thêm bài viết liên quan: 6 Phương pháp rang cà phê từ truyền thống đến hiện đại nên thử

Mẹo và lời khuyên để có mẻ rang thành công với cách rang cà phê thủ công

Dù chọn cách rang cà phê thủ công nào, hãy luôn ghi nhớ những lời khuyên sau đây:

Làm nguội cà phê đúng cách

Sau khi rang, hạt cà phê vẫn tiếp tục “nấu” từ bên trong. Việc làm nguội nhanh chóng là vô cùng quan trọng để dừng quá trình này.

Bạn có thể sử dụng quạt máy, rổ kim loại hoặc hai chiếc khay nướng. Hãy làm nguội nhanh chóng để mẻ rang cà phê thủ công này đạt được chất lượng tốt nhất.

Bảo quản cà phê sau khi rang

Cà phê rang cần “nghỉ” sau khi rang khoảng 24-48 giờ để giải phóng khí CO2. Hãy bảo quản cà phê trong túi có van một chiều hoặc hộp kín, việc bảo quản đúng cách sẽ giúp bạn thưởng thức thành quả của cách rang cà phê thủ công lâu hơn.

Ghi chép và thử nghiệm

Nghệ thuật rang cà phê là một quá trình thử nghiệm không ngừng. Hãy ghi chép lại thời gian, nhiệt độ và màu sắc của từng mẻ rang.

Từ đó, bạn sẽ rút ra được kinh nghiệm và tìm thấy công thức rang “ruột” của riêng mình. Đây là bí quyết thành công của bất kỳ cách rang cà phê thủ công nào.

Các yếu tố ảnh hưởng đến hương vị khi áp dụng cách rang cà phê thủ công

Để nâng cao tay nghề, bạn cần hiểu sâu hơn về các yếu tố quyết định hương vị cà phê, dù bạn áp dụng bất kỳ cách rang cà phê thủ công nào.

• Loại hạt cà phê: Hạt Arabica thường cho hương vị phức tạp, trong khi hạt Robusta cho vị đậm và hàm lượng caffeine cao hơn. Từ đó có thể thấy, nguồn gốc hạt cũng ảnh hưởng lớn đến hương vị.
• Nhiệt độ rang: Nhiệt độ cao giúp cà phê chín nhanh hơn nhưng dễ bị cháy. Nhiệt độ thấp cho quá trình rang kéo dài, phức tạp hơn.
• Thời gian rang: Thời gian rang ngắn cho vị chua nổi bật, thời gian rang dài cho vị đắng và độ body cao hơn.
• Làm nguội: Tốc độ làm nguội nhanh giúp khóa hương vị và ngăn quá trình rang tiếp diễn.

Các công thức rang cơ bản cho người mới

Bạn có thể bắt đầu với những công thức rang cơ bản sau đây, áp dụng cho bất kỳ cách rang cà phê thủ công nào.

• Rang nhạt:
  • Mục tiêu: Giữ lại tối đa hương vị tự nhiên của hạt.
  • Thời gian: Khoảng 8-10 phút.
  • Dấu hiệu: Kết thúc ngay sau tiếng nổ lần 1. Hạt có màu nâu nhạt, bề mặt khô, không có dầu.
• Rang vừa:
  • Mục tiêu: Cân bằng giữa vị chua và vị đắng.
  • Thời gian: Khoảng 10-12 phút.
  • Dấu hiệu: Kết thúc ở giữa tiếng nổ lần 1 và lần 2. Hạt có màu nâu vừa, bề mặt khô.
• Rang đậm:
  • Mục tiêu: Tạo ra vị đắng đặc trưng, độ body cao.
  • Thời gian: Khoảng 12-14 phút.
  • Dấu hiệu: Kết thúc ở giai đoạn nổ lần 2. Hạt có màu nâu đậm, bề mặt bóng dầu.

Kết luận

Trên đây là bài viết 8 cách rang cà phê thủ công tại nhà, với 8 cách này hy vọng bạn sẽ có một trải nghiệm rang thật thú vị. Nếu bạn đã thử qua nhiều cách rang thủ công mà thất bại, đừng nản lòng vì máy rang cà phê sẽ giúp bạn điều đó. 

Trên thị trường có rất nhiều dòng máy rang cà phê với mục đích phục vụ những nhu cầu khác nhau của người dùng. Máy rang cà phê – Mon Roaster chuyên cung cấp các dòng máy rang cà phê từ 3kg đến 120kg tùy vào nhu cầu của người dùng, bạn có thể liên hệ nhân viên để được tư vấn thêm về máy rang cà phê.