Tìm hiểu về 2 văn hóa cà phê của người Việt

Cafe không biết từ lúc nào đã trở nên rất quen thuộc và thân thiết với người dân Việt Nam đến thế. Nhưng đã mấy ai đã hiểu được về nét văn hóa cà phê của người Việt? Để tìm hiểu, hãy đọc tiếp bài viết dưới đây nhé!

Nguồn Gốc Về Văn Hóa Cà Phê Của Người Việt

Văn hóa uống cà phê của người Việt Nam ngày nay đã trở thành một nét đặc trưng không thể thiếu trong đời sống, là biểu tượng của sự giao thoa văn hóa và khả năng sáng tạo độc đáo. Từ những ly cà phê phin đậm đà trên vỉa hè đến những không gian quán xá hiện đại, cà phê đã len lỏi vào từng ngóc ngách, tạo nên những thói quen và nghi thức riêng biệt.

Cà Phê Đến Việt Nam

Văn hóa cà phê của người Việt không phải là thứ có sẵn mà được du nhập từ bên ngoài. Cây cà phê chính thức được người Pháp mang đến Việt Nam vào năm 1857.

Những hạt giống đầu tiên được trồng thử nghiệm ở các tỉnh phía Bắc như Hà Nam, Sơn Tây, và sau đó là các vùng đất đỏ bazan màu mỡ ở Tây Nguyên, mà điển hình là Buôn Ma Thuột. Người Pháp nhận thấy điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng ở đây cực kỳ phù hợp để phát triển cây cà phê với quy mô lớn.

Ban đầu, cà phê là thức uống xa xỉ, chủ yếu phục vụ cho giới thượng lưu Pháp, công chức và binh lính trong thời kỳ thuộc địa. Các quán cà phê kiểu Pháp đầu tiên mọc lên ở Hà Nội và Sài Gòn, là nơi tụ họp của giới tinh hoa, thể hiện lối sống và văn hóa phương Tây. Người Việt Nam thời điểm đó ít có cơ hội tiếp cận với thức uống này.

Khi ấy văn hóa cà phê của người Việt được coi là biểu tượng của sự hiện đại, của phong cách sống mới, khác biệt hoàn toàn so với các thức uống truyền thống như trà. Tuy nhiên, chính sự độc đáo và mới lạ này đã dần khơi gợi sự tò mò và hứng thú trong cộng đồng người Việt, mở ra cánh cửa cho hành trình “bản địa hóa” sau này.

Sự “Việt Hóa” Cà Phê

Chính trong quá trình tiếp xúc và thích nghi, cà phê dần được “Việt hóa” để phù hợp với khẩu vị, điều kiện kinh tế và văn hóa bản địa, tạo nên nền tảng cho văn hóa cà phê của người Việt hiện đại. Đây là giai đoạn quan trọng nhất, nơi sự sáng tạo và khả năng thích nghi của người Việt được thể hiện rõ nét.

• Dụng cụ pha chế độc đáo – Cái phin: Thay vì sử dụng các loại máy pha cà phê phức tạp và đắt đỏ như espresso, người Việt đã sáng tạo ra phin cà phê – một dụng cụ pha chế đơn giản, nhỏ gọn nhưng lại vô cùng hiệu quả. Phin cà phê thường được làm bằng nhôm hoặc inox, gồm một phễu lọc, một nắp gài và một đĩa lọc.
• Hương vị cà phê Robusta và sữa đặc: Khi cà phê Robusta, với vị đắng mạnh và hàm lượng caffeine cao hơn, trở nên phổ biến ở Việt Nam, người Việt đã tìm cách làm dịu vị đắng gắt này để phù hợp với khẩu vị số đông. Giải pháp chính là kết hợp cà phê với sữa đặc có đường, cà phê sữa đá đã vượt ra khỏi ranh giới ẩm thực để trở thành một biểu tượng của văn hóa cà phê của người Việt.
• Vị thế của cà phê vỉa hè: Nó trở thành không gian công cộng độc đáo, nơi mọi người không phân biệt tầng lớp, địa vị có thể ngồi lại, trò chuyện rôm rả, đọc báo, ngắm phố phường hay đơn giản là tận hưởng không khí xung quanh, quan sát nhịp sống đời thường. Sự giản dị, gần gũi và tính cộng đồng của cà phê vỉa hè đã củng cố mạnh mẽ văn hóa cà phê của người Việt, biến nó thành một phần không thể thiếu trong bức tranh đô thị.
• Sự ra đời của cà phê trứng và các biến tấu: Món đồ uống này kết hợp lòng đỏ trứng gà đánh bông với đường và sữa, tạo thành một lớp kem mịn màng, béo ngậy phủ lên trên ly cà phê đen nóng hổi. Cà phê trứng không chỉ là một thức uống mà còn là một tác phẩm nghệ thuật, một minh chứng cho sự sáng tạo không ngừng trong văn hóa cà phê của người Việt.

Cà Phê Trong Đời Sống Người Việt Hiện Đại

Ngày nay, cà phê không chỉ là một thức uống giải khát hay một chất kích thích; nó đã trở thành một phần không thể rời trong nhịp sống và sinh hoạt của người Việt, mang nhiều tầng ý nghĩa xã hội và văn hóa.

• Khởi đầu ngày mới và năng lượng: Đối với nhiều người, đặc biệt là dân văn phòng và những người lao động trí óc, một ly cà phê vào buổi sáng là nghi thức không thể thiếu để bắt đầu một ngày làm việc đầy năng lượng và tỉnh táo. Hương thơm cà phê lan tỏa, vị đắng dịu xen lẫn ngọt ngào như một lời mời gọi, giúp đánh thức các giác quan và chuẩn bị tinh thần cho những công việc sắp tới.
• Không gian giao lưu, làm việc và giải trí: Quán cà phê đã vượt ra khỏi chức năng phục vụ đồ uống đơn thuần để trở thành điểm hẹn lý tưởng cho bạn bè, gia đình, đối tác kinh doanh gặp gỡ, trao đổi công việc, hay chỉ đơn thuần là tìm một không gian yên tĩnh để học tập, làm việc. Các quán cà phê hiện đại với không gian được thiết kế độc đáo, kết nối internet tốc độ cao đã trở thành “văn phòng thứ hai” cho nhiều người.
• Phản ánh lối sống và cá tính: Từ ly cà phê phin truyền thống trên ghế cóc vỉa hè, đến các loại cà phê hiện đại như espresso, latte, cappuccino trong không gian sang trọng, hay các biến tấu sáng tạo độc đáo, mỗi lựa chọn đều phản ánh một phần lối sống, cá tính và xu hướng của người uống.Sự đa dạng này tạo nên một bức tranh phong phú về văn hóa cà phê của người Việt.
• Nét văn hóa đặc trưng và niềm tự hào:  Chúng trở thành một phần của trải nghiệm du lịch Việt Nam, được giới thiệu trên các tạp chí du lịch và truyền thông quốc tế. Văn hóa cà phê của người Việt là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa hương vị đậm đà và không gian đa dạng, thể hiện khả năng hội nhập nhưng vẫn giữ gìn bản sắc riêng của dân tộc.
• Ngành công nghiệp tỷ đô: Từ một loại cây được du nhập, cà phê đã phát triển thành một ngành công nghiệp mũi nhọn của Việt Nam, mang lại nguồn thu lớn cho nền kinh tế và tạo việc làm cho hàng triệu người. Sự phát triển của ngành này càng củng cố và làm phong phú thêm văn hóa cà phê của người Việt.

Nguồn gốc của văn hóa cà phê của người Việt là một hành trình thú vị từ sự du nhập của hạt cà phê phương Tây, qua quá trình “Việt hóa” đầy sáng tạo trong cách pha chế và hương vị, để rồi trở thành một nét văn hóa đặc trưng, gắn bó sâu sắc với đời sống tinh thần và kinh tế của mỗi người dân Việt. Đây không chỉ là câu chuyện về một loại đồ uống, mà còn là minh chứng cho khả năng tiếp thu, biến đổi và tạo ra bản sắc riêng của văn hóa Việt Nam.

Quá trình xuất hiện của cà phê tại Việt Nam

Cà phê vốn xuất phát từ nguồn gốc từ phương Tây và theo người Pháp du nhập vào Việt Nam từ thời thuộc địa. Ban đầu, đây là thức uống chỉ dành riêng cho giới quý tộc hay tầng lớp trí thức thành thị. Nhưng dần dần cafe trở thành thức uống phổ biến trong cuộc sống của người dân.

Ngày nay văn hoá cà phê của người Việt không chỉ được biết đến về sản lượng thuộc top đầu thế giới mà còn tạo dựng được nét cà phê rất riêng của người Việt.

Hai loại cà phê được trồng phổ biến tại Việt Nam là Arabica và Robusta. Mỗi loại đều có “tên tuổi”  ở trong nước cũng như ở nước ngoài về chất lượng, sản lượng và mùi vị đặc trưng.

Tìm hiểu văn hóa cà phê của người Việt

Nhâm nhi tách cafe và trò chuyện

Hương vị cafe đậm đà  dần trở nên quen thuộc trong nhịp sống đời thường của người dân Việt. Văn hóa cà phê của người Việt được thể hiện một cách đầy tinh tế và phong cách thưởng thức cà phê khác lạ nơi đây.

Người Việt có một phong cách thưởng thức cafe rất riêng. Họ không coi cà phê là thức uống nhanh và có tác dụng chống cơn buồn ngủ mà thưởng thức chúng như một thứ văn hóa để nhâm nhi và suy tưởng. Ngồi bên tách cà phê, vừa đọc báo vừa nhấp từng ngụm nhỏ, nghe nhạc, trò chuyện cùng bạn bè và suy ngẫm về những câu chuyện xoay quanh cuộc sống,…

Văn hoá cà phê của người Việt với gu thưởng thức: đậm, thơm mùi hạnh nhân, đắng và mùi đất. Tùy mỗi một loại cafe mà mang lại cho người thưởng thức một cái cảm nhận riêng về độ chua, độ dầu và mùi hương của các loại hoa trái khác nhau.

Một ly cà phê được xem là ngon là ly cà phê đậm đà hương vị tự nhiên, có độ dầu đậm, có độ chua thanh và đặc biệt hơn là tỏa ra hương thơm dịu, dễ dàng chinh phục vị giác của bất cứ ai nếm qua.

Thức uống quen thuộc – Cafe phin

Ngoài ra, cà phê phin được coi là thức uống được ưa thích nhất trong văn hoá cà phê của người Việt. Cái cảm giác chờ đợi từng giọt từng giọt cà phê rơi thật là thú vị và đầy thách thức sự kiên nhẫn. Càng thích thú hơn là khi được nhâm nhi thành quả của nó, có thể đó là một tách cà phê đen nóng hoặc pha thêm chút sữa, uống nóng hay uống đá tùy theo sở thích của mỗi người.

Thêm một điều thú vị ở văn hoá cà phê của người Việt là người ta có thể đoán được nét văn hóa của mỗi vùng qua cách pha chế cà phê và sở thích uống của mỗi người hay tính cách con người. Ví dụ, người miền Nam thường bọc cà phê trong tấm vải, nấu trong nồi và họ thích uống cafe đá hơn là uống nóng. Còn với người miền Bắc, chủ yếu uống cà phê pha phin, nâu hoặc đen nhưng đều rất đậm đặc.

Tác dụng của cà phê trong văn hoá cà phê của người Việt

Nâng cao tinh thần

Cà phê tại Việt Nam không đơn thuần là một thức uống giải khát, mà cafe còn khiến cho người ta thư giãn, tỉnh táo mang lại sức khỏe cho con người, làm tình cảm mọi người gần nhau hơn.

Bên cạnh đó, cà phê giúp nâng cao hiệu quả và tinh thần trong công việc. Hoạt chất caffeine trong cà phê có tác dụng kích thích các hoạt động trí não, giúp con người có được sự minh mẫn, tỉnh táo và tập trung trong công việc. Ngoài ra, cafe còn hỗ trợ tăng tốc độ tư duy và sáng tạo khiến cho công việc được nâng cao hiệu quả. Chính vì thế mà việc uống cà phê đã trở nên phổ biến nơi công sở.

Cải thiện sức khoẻ

Cà phê giúp cải thiện sức khỏe cho mỗi người. Với cuộc sống tất bật hàng ngày, công việc bận rộn sẽ khiến cho bạn căng thẳng, mệt mỏi, đau đầu khó chịu hay vướng vào một số bệnh như cao huyết áp, hen suyễn hay dị ứng, tiểu đường típ 2, gan,… Với văn hoá cà phê của người Việt đủ liều lượng, không quá đậm trong cách pha chế có thể giúp bạn giảm được nguy cơ mắc những căn bệnh trên. Ngoài ra cà phê còn có khả năng làm giảm lượng mỡ trong cơ thể đáng kể.

Theo nghiên cứu, trong cafe có chứa hàm lượng chống oxy hóa và khoáng chất làm tăng khả năng phản ứng của cơ thể với isulin, làm tăng lượng isulin trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Văn hoá cà phê của người Việt là trung bình mỗi người sẽ uống từ 2 ly đến 3 ly cafe mỗi ngày.

Tạm kết

Chúng ta có thể thấy rõ hai dòng chảy chính đã cùng nhau tạo nên văn hóa cà phê của người Việt độc đáo và đa dạng như ngày nay. Đó là dòng chảy của truyền thống phin cà phê và vỉa hè, đại diện cho sự bản địa hóa đầy sáng tạo, giản dị và gần gũi; và dòng chảy của hiện đại và hội nhập, thể hiện sự phát triển, đổi mới và vươn ra thế giới.

Chính sự dung hòa và phát triển song song của hai dòng chảy này đã định hình nên văn hóa cà phê của người Việt không chỉ là một thói quen uống, mà còn là một lối sống, một không gian văn hóa cà phê của người Việt nơi giá trị truyền thống được trân trọng và tinh hoa hiện đại được tiếp thu. Dù là một ly cà phê sữa đá quen thuộc hay một tách espresso chuẩn Ý, mỗi ngụm cà phê đều kể một câu chuyện về sự sáng tạo, bền bỉ và tình yêu mãnh liệt của người Việt dành cho thức uống diệu kỳ này.

Ngoài ra, nếu các bạn đang tìm kiếm cho mình một chiếc máy rang cà phê giá rẻ các loại: máy rang cafe 5kg, 7kg,…hãy tham khảo Mon Roaster – Máy rang cafe, ngoài ra chúng tôi còn là địa chỉ cung cấp cà phê rang xay nguyên chất số lượng lớn uy tín. Nếu có thắc mắc, vui lòng liên hệ HOTLINE: 0941 42 3200 để được tư vấn nhé!