Hướng dẫn làm khô hạt cà phê đúng cách

Bạn đang muốn tìm hiểu về việc làm khô hạt cà phê đúng cách là như thế nào? Hãy cùng đội ngũ Máy rang cà phê MON ROASTER tìm hiẻu rõ hơn nhé!

1. Hạt cà phê là gì?

Mục lục

Hạt cà phê thực chất là hạt của quả cà phê là một loại quả mọng có hình bầu dục, bên trong thường chứa hai hạt. Những hạt này không thể sử dụng ngay mà phải trải qua quá trình chế biến và làm khô hạt cà phê kỹ lưỡng để đảm bảo chất lượng cuối cùng.

Khi quả cà phê được thu hoạch, lớp vỏ ngoài và phần thịt quả (cùi) bao quanh hạt vẫn còn ẩm. Việc làm khô hạt cà phê là giai đoạn quan trọng nhằm ngăn ngừa ẩm mốc, đồng thời kích thích các phản ứng sinh hóa tự nhiên bên trong hạt.

Tùy vào phương pháp sơ chế như sơ chế khô, ướt hoặc bán ướt là quá trình làm khô có thể diễn ra trước hoặc sau khi loại bỏ phần cùi.

Trong sơ chế tự nhiên, quả cà phê được làm khô nguyên trái, giữ lại cả vỏ và thịt, tạo nên hương vị ngọt ngào, đầy đặn. Ngược lại, trong phương pháp rửa, hạt được loại bỏ lớp thịt trước, sau đó mới đem đi làm khô hạt cà phê, giúp tạo ra vị sạch, sáng, có độ acid cao hơn.

Hạt cà phê chỉ đạt chuẩn khi độ ẩm sau cùng đạt khoảng 10–12%, đảm bảo hương vị ổn định trong quá trình bảo quản và rang. Vì vậy, làm khô hạt cà phê không đơn thuần là phơi dưới nắng bởi nó đòi hỏi sự kiểm soát nghiêm ngặt về thời gian, nhiệt độ và độ ẩm.

2. Làm khô hạt cà phê với phương pháp sấy

Làm khô hạt cà phê là một bước không thể thiếu trong toàn bộ quy trình sau thu hoạch. Dù cà phê được chế biến bằng phương pháp rửa, tự nhiên hay mật ong, hạt cà phê đều phải được sấy khô đúng cách để đảm bảo độ ổn định và chất lượng khi rang.

Quá trình làm khô hạt cà phê không nhằm mục đích cải thiện chất lượng, mà là để giữ lại những gì tốt nhất có trong hạt sau khi sơ chế. Có hai yếu tố chính kiểm soát quá trình này: nhiệt độ và luồng không khí.

Cả hai yếu tố này đều giúp giảm từ từ lượng nước trong hạt cà phê, từ mức 40–50% độ ẩm xuống còn khoảng 11–12%.

Việc kiểm soát nhiệt độ là yếu tố then chốt nên với cà phê sơ chế rửa (đã tách vỏ và lớp nhớt), nhiệt độ sấy không nên vượt quá 40°C, còn với cà phê chế biến tự nhiên (giữ nguyên vỏ và cùi), mức tối đa có thể là 45°C. Quá nóng sẽ khiến hạt cà phê bị nứt, hỏng cấu trúc hoặc mất mùi hương tự nhiên.

Ngoài nhiệt độ, làm khô hạt cà phê còn đòi hỏi phải giữ luồng gió ổn định để không khí lưu thông đều quanh các lớp hạt. Điều này giúp tránh ẩm đọng, từ đó hạn chế nguy cơ nấm mốc là một yếu tố có thể phá hỏng toàn bộ mẻ cà phê.

Có hai cách phổ biến để làm khô hạt cà phê: phơi nắng và sấy cơ học.

Nhiều nông trại kết hợp cả hai: phơi nắng một phần để tiết kiệm chi phí, sau đó sử dụng máy sấy để đảm bảo độ chính xác và ổn định. Cà phê chế biến bằng nước thường khô nhanh hơn, chỉ mất khoảng 6–9 ngày. Trong khi đó, cà phê chế biến tự nhiên hay mật ong cần từ 10–14 ngày để đạt được độ khô tiêu chuẩn.

> Xem thêm:

Máy rang CF công nghiệp: 6 Cách Tối Ưu Hóa Sản Xuất Cà Phê

Các Loại Cà Phê Ngon Được Yêu Thích Nhất Năm 2025

2.1. Làm khô hạt cà phê bằng cách phơi nắng

Phơi nắng là phương pháp làm khô hạt cà phê truyền thống, phổ biến nhất ở các vùng sản xuất cà phê quy mô vừa và nhỏ. Đây là cách tiết kiệm chi phí, tận dụng tối đa điều kiện tự nhiên, đặc biệt phù hợp với các quốc gia có khí hậu nắng nóng và ít mưa như Việt Nam, Ethiopia hay Colombia.

Trong phương pháp này, hạt cà phê (có thể còn vỏ, đã tách vỏ hoặc còn lớp nhớt) được trải đều trên sân phơi xi măng, bạt nhựa hoặc giàn phơi lưới. Tùy thuộc vào phương pháp sơ chế trước đó (rửa, bán ướt hay tự nhiên), thời gian phơi có thể kéo dài từ 7 đến 14 ngày.

Yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả phơi nắng

Ánh nắng mặt trời: Cà phê cần được phơi dưới ánh nắng trực tiếp, nhưng tránh nắng gắt giữa trưa. Nhiệt độ lý tưởng nằm trong khoảng 30–40°C.
Luồng gió: Gió nhẹ giúp hạt bay hơi độ ẩm đều hơn, hạn chế tình trạng hạt bị lên men hoặc nấm mốc.
Độ dày lớp phơi: Không nên trải hạt quá dày – chỉ từ 2–5cm là đủ để đảm bảo tất cả các hạt tiếp xúc với không khí.
Đảo trộn thường xuyên: Hạt cần được đảo liên tục mỗi 1–2 tiếng để khô đều và tránh nóng cục bộ.

Rủi ro khi làm hạt khô cà phê dưới ánh mặt trời

Dù là phương pháp truyền thống và tiết kiệm, làm khô hạt cà phê bằng cách phơi nắng vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được kiểm soát kỹ lưỡng.

Lên men không kiểm soát

Trong quá trình làm khô hạt cà phê, nếu tốc độ làm khô quá chậm, độ ẩm trong hạt không giảm đều sẽ tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển. Lúc này, quá trình lên men diễn ra không kiểm soát.

Vi sinh vật sẽ bắt đầu phân hủy các hợp chất tự nhiên trong cà phê, làm biến đổi cấu trúc hóa học và hương vị. Kết quả là cà phê sau khi rang có thể có vị chua gắt, mùi lạ hoặc thậm chí có cảm giác “lỗi vị”. Những nốt hương đặc trưng như hoa, trái cây hoặc sô cô la có thể bị che lấp hoàn toàn.

Lên men không kiểm soát không chỉ làm mất giá trị cảm quan của cà phê mà còn gây khó khăn trong quá trình rang và pha sau này. Do đó, việc làm khô hạt cà phê đúng tốc độ, đúng nhiệt độ và có luồng không khí ổn định là cực kỳ quan trọng để ngăn chặn tình trạng này xảy ra.

Ô nhiễm từ động vật

Nếu trong lúc làm khô hạt cà phê mà tốc độ làm khô quá chậm, độ ẩm trong hạt không giảm đều sẽ tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển. Lúc này, quá trình lên men diễn ra không kiểm soát.

Vi sinh vật sẽ bắt đầu phân hủy các hợp chất tự nhiên trong cà phê, làm biến đổi cấu trúc hóa học và hương vị sẽ gây ra kết quả là cà phê sau khi rang có thể có vị chua gắt, mùi lạ hoặc thậm chí có cảm giác lỗi vị. Những nốt hương đặc trưng như hoa, trái cây hoặc sô cô la có thể bị che lấp hoàn toàn.

Sấy thủ công không đều

Nếu không đảo đều, hạt cà phê tiếp xúc không đồng đều với nhiệt và luồng không khí. Kết quả là có hạt bị quá nhiệt, khô cứng, mất hương vị, trong khi những hạt khác còn ẩm, dễ phát sinh ẩm mốc, vi khuẩn hoặc lên men không mong muốn.

Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình bảo quản mà còn khiến mẻ rang sau này thiếu đồng nhất, tạo ra tách cà phê kém ổn định về hương và vị.

Sấy không đều cũng làm giảm khả năng kiểm soát các yếu tố quan trọng trong hồ sơ rang, đặc biệt là với cà phê pha phin là nơi yêu cầu độ rang và chiết xuất phải cân bằng.

Do đó, trong quá trình phơi, người sản xuất cần đảo cà phê đều tay, đúng kỹ thuật và theo lịch trình để đảm bảo hạt khô đồng đều, giữ nguyên tiềm năng hương vị tự nhiên.

Phụ thuộc vào thời tiết

Phương pháp làm khô hạt cà phê bằng cách phơi nắng phụ thuộc hoàn toàn vào điều kiện thời tiết. Để cà phê khô đều và an toàn, cần trời nắng liên tục, độ ẩm thấp và không có mưa trong nhiều ngày liền.

Tuy nhiên, tại nhiều vùng trồng cà phê đặc biệt là khu vực cao nguyên thời tiết thường biến đổi thất thường. Chỉ cần một cơn mưa lớn đổ xuống trong quá trình phơi, cả mẻ cà phê đang làm khô có thể bị hỏng, dễ lên men quá mức hoặc nấm mốc.

Điều này khiến người sản xuất thiệt hại nặng nề, mất trắng công sức sau nhiều tháng trồng, chăm sóc và thu hoạch.

Vì vậy, nếu chọn phơi nắng để làm khô hạt cà phê, người trồng cần có kế hoạch dự phòng như nhà kính phơi hoặc thiết bị che chắn để ứng phó với thời tiết bất lợi.

2.2. Làm khô hạt cà phê bằng máy sấy cơ học

Máy sấy cơ học là giải pháp hiện đại giúp làm khô hạt cà phê một cách ổn định và chính xác, đặc biệt trong điều kiện thời tiết không thuận lợi.

Thông thường, cà phê sẽ được phơi sơ bộ dưới ánh nắng từ 1–2 ngày để giảm độ ẩm ban đầu. Sau đó, máy sấy sẽ tiếp tục quá trình làm khô đến khi độ ẩm hạt cà phê đạt mức tiêu chuẩn (khoảng 11–12%).

Một trong những tính năng quan trọng nhất của nhiều máy sấy cà phê quay hiện đại là hệ thống điều khiển sấy. Các hệ thống này cung cấp cho nhà sản xuất khả năng quản lý nhiệt độ. Bao gồm thông qua ba biến số riêng biệt: nguồn nhiệt, không khí và cà phê.

Bằng cách đó, các hệ thống kiểm soát sấy cung cấp cho người sản xuất nhiều quyền kiểm soát hơn đặc biệt là trong suốt quá trình sấy. Một số hệ thống thậm chí còn cho phép nhà sản xuất tạo “đường cong sấy”. Làm gián đoạn máy sấy trước khi máy đạt đến nhiệt độ tối đa được chỉ định.

Yếu tố ảnh hưởng đến làm khô hạt cà phê bằng máy sấy cơ học

Dù hiện đại và hiệu quả, quá trình làm khô hạt cà phê bằng máy sấy cơ học vẫn chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố quan trọng:

Nhiệt độ sấy

Nhiệt độ là yếu tố then chốt trong quá trình làm khô hạt cà phê bằng máy sấy cơ học. Nếu sấy ở nhiệt độ quá cao, lớp vỏ ngoài hạt dễ bị cháy, tạo vị khét và làm mất đi hương vị tự nhiên vốn có và nhiệt cao cũng có thể làm biến tính các hợp chất thơm, ảnh hưởng đến chất lượng rang sau này.

Ngược lại, nếu nhiệt độ quá thấp, hạt cà phê sẽ khô chậm và không đều. Phần lõi vẫn giữ ẩm trong khi bề mặt đã se lại, tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển, dễ dẫn đến hiện tượng nấm mốc hoặc lên men ngoài ý muốn.

Vì vậy, cần kiểm soát chặt chẽ mức nhiệt phù hợp cho từng loại hạt và phương pháp chế biến, thường không vượt quá 40–45°C tùy vào điều kiện thực tế. Việc điều chỉnh nhiệt đúng cách không chỉ giúp làm khô hạt cà phê hiệu quả mà còn bảo toàn trọn vẹn hương vị.

Thời gian sấy

Thời gian sấy đóng vai trò quan trọng không kém nhiệt độ. Nếu sấy quá nhanh, lớp vỏ ngoài của hạt sẽ khô trước khi phần lõi khô hoàn toàn. Điều này dễ dẫn đến tình trạng “giả khô” khi bên ngoài đã cứng nhưng bên trong vẫn ẩm, gây nấm mốc trong bảo quản hoặc nổ hạt không đều khi rang.

Ngược lại, nếu thời gian sấy quá lâu, không chỉ làm tăng chi phí năng lượng mà còn khiến cà phê mất dần độ tươi và đặc biệt là các hợp chất dễ bay hơi tạo nên hương thơm đặc trưng.

Tốc độ luồng không khí

Trong quá trình làm khô hạt cà phê bằng máy sấy cơ học, tốc độ luồng khí là yếu tố quyết định khả năng thoát ẩm hiệu quả. Nếu luồng khí quá yếu, hơi ẩm không được đẩy ra ngoài kịp thời, gây ra tình trạng tích tụ độ ẩm bên trong buồng sấy.

Luồng khí mạnh, đều và ổn định giúp hơi nước thoát nhanh, đảm bảo cà phê được sấy đồng đều từ trong ra ngoài. Nhờ đó, làm khô hạt cà phê hiệu quả hơn, rút ngắn thời gian và giữ được chất lượng ổn định trong từng mẻ sấy.

Ưu điểm

Mặc dù sấy cà phê trên các luống cao có thể vẫn là một lựa chọn phù hợp cho nhiều nhà sản xuất cà phê. Nhưng máy sấy cơ học mang lại một số ưu điểm khác nhau. Các công nghệ như hệ thống điều khiển sấy cung cấp cho người sản xuất độ chính xác. Và độ chính xác cao hơn trong suốt quá trình sấy.

Máy sấy quay trong lịch sử có liên quan đến việc sấy các mẻ cà phê thương mại. Hoặc cà phê hàng hóa lớn. Tuy nhiên, ngày nay, những đổi mới trong sấy cơ học có nghĩa là chúng cũng có thể phù hợp cho sản xuất đặc biệt.

3. Rang cà phê cho ra hương vị chuẩn

Từ khi cà phê ra thành phẩm là cả một quá trình dài. Trong đó công đoạn quan trọng nhất quyết định đến chất lượng của hạt cà phê chính là công đoạn rang cà phê.

Sử dụng máy rang cà phê chất lượng cao hiện đại để làm khô hạt cà phê. Phương pháp này hạn chế được hầu hết các khuyết điểm của phương pháp truyền thống.

may rang ca phe gia re chat luong — Rang cà phê

Với khả năng điều chỉnh thời gian giúp rút ngắn công sức và năng lượng của quá trình rang cà phê. Giúp cà phê gia nhiệt ở mức độ thích hợp. Mang lại chất lượng hạt cà phê đồng đều và chín trong mỗi mẻ rang.

Khi sử dụng máy rang cà phê, người rang chỉ cần cho cà phê vào trống rang sau đó cài đặt thời gian và nhiệt độ thích hợp. Trong quá trình rang, máy tạo môi trường chân không cho hạt cà phê trong lồng rang, giúp hạt cà phê chín đều mỗi khi nhiệt độ thay đổi sẽ hạn chế tình trạng cháy khét hoặc chín không đều.

4. Tạm kết

Với bài viết trên, MON ROASTER mong muốn mang đến cho bạn cái nhìn tổng quan và chính xác nhất về quy trình làm khô hạt cà phê. Hy vọng sẽ là những thông tin có ích đối với bạn!!!

Ngoài ra, MON ROASTER được biết đến là thương hiệu sản xuất máy rang cà phê giá rẻ, uy tín, chất lượng. Tại đây, chúng tôi cung cấp các loại máy rang cafe bằng gas với đa dạng công suất: máy rang cà phê 5kg, máy rang cafe 10kg, máy rang cà phê 20kg, máy rang cafe 30kg, máy rang cà phê 40Kg, máy rang cafe 60kg, máy rang cà phê 120g,…