Tìm hiểu về 4 dụng cụ pha cà phê thủ công 

Ai bảo rằng pha cà phê tại nhà lại không thể làm nên một tác phẩm nghệ thuật? Hãy cùng theo chân MON ROASTER – Máy rang cà phê để tìm hiểu rõ về dung cụ pha cà phê thủ công mà biến ai cũng có thể trở thành nghệ nhân nhé!

Dụng cụ pha cà phê thủ công có từ khi nào?

Dụng cụ pha cà phê thủ công là kết quả của hàng thế kỷ phát triển trong văn hóa cà phê toàn cầu. Để hiểu được lịch sử của những dụng cụ này, ta phải quay về rất xa về với những hạt cà phê đầu tiên được sử dụng bởi con người.

Mặc dù không có bằng chứng xác thực về thời điểm chính xác cà phê được phát hiện, phần lớn học giả tin rằng cà phê có nguồn gốc từ vùng cao nguyên Ethiopia. Theo ghi chép trong cuốn Coffee Culture: Local Experiences, Global Connections của Catherine M.Tucker, người Oromo là nhóm đầu tiên sử dụng hạt cà phê theo cách sơ khai.

Thay vì pha thành nước uống như ngày nay, họ nghiền hạt cà phê, trộn với mỡ động vật để tạo ra viên năng lượng giống như thức ăn dã chiến. Khi cà phê bắt đầu được du nhập ra khỏi châu Phi, cách thưởng thức cà phê mới thực sự thay đổi.

Tại vùng Ả Rập, đặc biệt là Yemen vào thế kỷ 15, người ta đã biết pha cà phê bằng nước nóng, chứ không ăn trực tiếp như trước nữa. Đây cũng là giai đoạn sơ khai của các dụng cụ pha cà phê thủ công, với ấm đun và bình đựng cà phê kiểu truyền thống như cezve (Thổ Nhĩ Kỳ) bắt đầu xuất hiện.

Kỹ thuật pha chế cà phê thủ công được lan truyền rộng rãi qua các con đường thương mại, đặc biệt là các tuyến hải trình đi từ Trung Đông đến châu Âu. Tại châu Âu, đặc biệt là Ý và Pháp, những sáng chế đầu tiên về dụng cụ pha cà phê thủ công ra đời để phục vụ tầng lớp quý tộc và trí thức.

Vào thế kỷ 18–19, các dụng cụ như French Press, Percolator và Vacuum Pot (bình siphon) được phát minh. Mỗi loại đều mang triết lý chiết xuất riêng, nhưng cùng phục vụ một mục đích: kiểm soát quá trình pha cà phê một cách thủ công, không phụ thuộc vào máy móc tự động.

Đặc biệt, vào năm 1908, bà Melitta Bentz (Đức) đã phát minh ra bộ lọc cà phê giấy đầu tiên là tiền thân của bộ dụng cụ pha cà phê thủ công dạng Pour Over ngày nay. Phát minh này làm thay đổi toàn bộ cách pha cà phê tại nhà, giúp ai cũng có thể tự pha một ly cà phê tinh tế mà không cần đến quán.

Từ đó đến nay, văn hóa cà phê thủ công đã phát triển mạnh mẽ ở nhiều nơi như Nhật Bản, Mỹ, Pháp… Nhiều thương hiệu nổi tiếng ra đời chuyên sản xuất dụng cụ pha cà phê thủ công như Hario, Kalita, Chemex, AeroPress – mỗi loại có thiết kế và triết lý pha chế riêng biệt.

Dù đã có mặt từ hàng trăm năm, các dụng cụ pha cà phê thủ công vẫn không ngừng được cải tiến về mặt kỹ thuật và thẩm mỹ. Ngày nay, bạn có thể dễ dàng bắt gặp các bộ dụng cụ pha như Pour Over, French Press, Cold Brew hay Siphon ngay tại các quán cà phê specialty hoặc trong chính căn bếp gia đình.

Có thể nói, dụng cụ pha cà phê thủ công không chỉ là công cụ chiết xuất hương vị, mà còn là biểu tượng của phong cách sống chậm rãi, tinh tế và có chiều sâu. Mỗi ly cà phê thủ công là một quá trình trải nghiệm, nơi người pha chế kiểm soát từng yếu tố nhỏ nhất: từ lượng nước, độ mịn, thời gian cho đến nhiệt độ.

Càng hiểu về lịch sử và vai trò của những dụng cụ này, bạn sẽ càng trân trọng hơn từng ly cà phê mình tự tay pha. Bởi phía sau một ly cà phê là cả một dòng chảy văn hóa kéo dài hàng thế kỷ và dụng cụ pha cà phê thủ công chính là nhân chứng lặng thầm cho hành trình đó.

Hành trình tiến hóa của dụng cụ pha cà phê thủ công

Sau khi được biết đến tại Ethiopia và Yemen, cà phê nhanh chóng lan sang Thổ Nhĩ Kỳ. Người Thổ không chỉ yêu thích mà còn phát triển một trong những phương pháp pha cà phê thủ công sớm nhất trong lịch sử.

Họ sử dụng hạt cà phê rang thủ công, nghiền mịn bằng cối đá rồi cho vào nồi nhỏ gọi là Cezve cùng với nước. H hỗn hợp này được đun trên lửa nhỏ cho đến khi sôi nổi bọt, tạo nên tách cà phê có lớp bọt mịn đặc trưng, đậm đà và mạnh mẽ.

Phương pháp pha này ban đầu xuất hiện trong hoàng gia Ottoman, nhưng sau đó nhanh chóng phổ biến đến tầng lớp quý tộc rồi lan rộng ra dân thường. Từ đó, Cezve trở thành một trong những dụng cụ pha cà phê thủ công đầu tiên có tính biểu tượng văn hóa sâu sắc.

Trải qua hàng thế kỷ, các dụng cụ pha cà phê tiếp tục được cải tiến và phân hóa theo nhu cầu thưởng thức khác nhau. Ngày nay, dụng cụ pha cà phê thủ công có thể được chia làm 3 nhóm cơ bản theo phương pháp chiết xuất.

• Drip/Pour Over – điển hình như Hario V60, Kalita Wave, Chemex – phù hợp với các loại hạt rang nhẹ. Phương pháp này cho ra ly cà phê thanh, sáng vị, dễ cảm nhận hương hoa quả, thảo mộc.
• Brikka/Espresso (Moka Pot) – thích hợp với hạt rang vừa hoặc đậm, ít chua, thiên về hương chocolate, caramel. Vị cà phê đậm đặc, hậu vị kéo dài, thường được ưa chuộng ở châu Âu và Mỹ Latin.
• French Press/AeroPress – nổi tiếng vì dễ sử dụng, tiện lợi, có thể chiết xuất được nhiều phong cách từ nhẹ nhàng đến mạnh mẽ. Đây là lựa chọn phổ biến trong gia đình và dân du lịch vì gọn nhẹ, không cần nhiều thiết bị phụ trợ.

Tuy cùng là dụng cụ pha cà phê thủ công, mỗi loại đều tương thích với cấp độ rang nhất định. Việc chọn sai sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hương vị, kết cấu và độ cân bằng của ly cà phê.

Ngoài ra, yếu tố như chất lượng hạt, cách bảo quản, độ ẩm và đặc biệt là máy rang cà phê cũng góp phần lớn vào chất lượng thành phẩm. Tuỳ vào từng dụng cụ pha cà phê thủ công mà lựa chọn từng cấp độ rang phù hợp, bởi vì mùi vị của cà phê còn được quyết định nhiều bởi chất lượng máy rang, chất lượng hạt cà phê quy trình rang, cấp độ rang,…

Vì thế, để khai thác tối đa hiệu suất của từng loại dụng cụ pha cà phê thủ công, bạn cần hiểu rõ mình đang dùng loại hạt gì, rang ở cấp độ nào và mong muốn kết quả ra sao. Từ đó, mỗi lần pha cà phê không chỉ là hành động, mà là một nghệ thuật đầy cá tính.

>>> Xem thêm: Máy rang cà phê 30kg chất lượng tại TPHCM

Top 4 dụng cụ pha cà phê thủ công

Dù bạn là người mới bắt đầu hay đã có chút kinh nghiệm, việc chọn đúng dụng cụ sẽ giúp bạn thưởng thức được trọn vẹn cái “chất” riêng trong từng loại hạt. Trong vô vàn lựa chọn, dưới đây là Top 4 dụng cụ pha cà phê thủ công đáng sở hữu nhất mà bạn nên cân nhắc cho góc cà phê tại nhà mình.

Chemex

Bình pha cà phê Chemex xuất hiện trong phòng thí nghiệm nhà hoá học người Đức – Peter Schlumbohm vào năm 1941. Trong thời đại đó, Chemex đã trở thành một biểu tượng và hiện nay nó nằm trong bộ sưu tập vĩnh cửu một số viện bảo tàng danh tiếng lớn như: MOMA, Brooklyn.

Ông còn sáng tạo giấy lọc dùng riêng cho chiếc bình thủy tinh của mình. Bên cạnh việc thấm hút dầu, vị đắng bột cà phê, giấy lọc Chemex còn có khả năng loại bỏ cafestol, một hợp chất cholesterol trong dầu cà phê.

Cách pha cà phê thủ công với bình Chemex

• Đun sôi nước nóng, chọn hạt cà phê vào (hạt rang nhẹ (light) tới hạt vừa (medium roast)).
• Gấp giấy lọc vừa với miệng bình pha.
• Tráng giấy lọc và bình bằng nước nóng để làm ấm dụng cụ, đồng thời giúp giảm mùi vị của giấy.
• Đổ khoảng 50gr bột cà phê vào giấy lọc, lắc nhẹ dần đều.
• Đun sôi nước vừa phải.
• Rót nước lần đầu: 100ml và đợi khoảng 45s – 60s để cà phê nở đều.
• Tiếp tục rót 700ml nước theo chiều kim đồng hồ (không rót vào giấy lọc)
• Bỏ giấy lọc chứa bã cà phê ra rồi rót cà phê vào tách.

Bialetti Brikka

Là một trong những dụng cụ pha cà phê thủ công kinh điển của nước Ý, nổi tiếng với khả năng tạo ra những ly espresso đậm đà ngay tại nhà. Thiết kế nhỏ gọn, thân nhôm dẫn nhiệt tốt và có van áp suất giúp tạo lớp crema mịn màng – đặc trưng của espresso đúng điệu.

Loại cà phê phù hợp nhất để pha với Brikka là hạt rang vừa (medium roast), giúp giữ lại độ đậm và cân bằng hương vị. Thời gian pha nhanh, chỉ khoảng 4–5 phút, là điểm cộng cho những ai bận rộn nhưng vẫn muốn có tách cà phê chất lượng mỗi sáng.

Brikka rất dễ sử dụng nên đây là lựa chọn hoàn hảo cho ai yêu espresso nhưng không muốn đầu tư vào máy pha chuyên dụng.

Cách pha cà phê thủ công với bình Brikka

• Đong lượng vừa phải cà phê và nước. Nếu không cân để đong theo tỉ lệ, bạn có thể sử dụng theo cách đong cà phê vừa đầy phễu chứa và rót nước đến vạch trong thân của ấm (lưu ý không dùng hạt cà phê quá mịn).
• Đung binh trên lửa (lưu ý lửa không nên vượt ra ngoài đế)
• Khi nước sôi nhấc ấm ra và rót vào ly.
• Lưu ý: Cà phê espresso được pha từ Brikka có thiên hướng nhẹ nhàng, mượt mà hơn, thường thanh và hậu vị ngắn hơn so espresso pha máy. Nếu ly espresso không có crema thì đôi khi là do cà phê đã xay quá mịn, hạt để quá lâu,…

French Press

Là một dụng cụ pha cà phê thủ công nổi tiếng với cách sử dụng đơn giản nhưng cho ra tách cà phê đậm đà, giàu hương vị. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những ai thích thưởng thức cà phê tại nhà mà không cần đến kỹ thuật phức tạp.

Khác với Brikka, French Press có dung tích lớn hơn, phù hợp khi bạn muốn pha nhiều tách cùng lúc. Chỉ cần cho bột cà phê vào bình, đổ nước nóng vào, đậy nắp và ấn piston sau vài phút là bạn đã có thể thưởng thức.

Loại cà phê phù hợp nhất là cà phê xay thô (coarse grind) giúp chiết xuất chậm và giữ lại trọn vẹn vị ngọt tự nhiên lẫn hậu vị đậm sâu. Với thiết kế thuỷ tinh hoặc inox, French Press cũng tạo nên nét đẹp tối giản, hiện đại cho gian bếp.

Cách pha cà phê thủ công với bình French Press

• Bắt đầu với tỉ lệ pha 12-14 (cà phê : nước), và sau đó điều chỉnh cho phù hợp về sau khi đã dùng quen.

• Dụng cụ phải được tráng bằng nước nóng, sau đó cho cà phê và nước sôi vào.
• Tùy theo khẩu vị của từng người (thích uống đậm hay nhẹ), mà thời gian ngâm lâu hay nhanh. Thời gian ngâm lý tưởng thông thường là 4 phút.
• Dùng muỗng nhấn phần cà phê bề mặt và gạt bọt.

Phễu (dripper)

Phương pháp pha cà phê thủ công này có hình dáng gần giống với phin cà phê Việt, nhưng cách dùng thì khác biệt và có phần trông nghệ thuật hơn. Người pha phải có kỹ thuật rót nước đúng vòng tròn, đúng tốc độ, đúng nhiệt độ để chiết xuất trọn vẹn tầng hương vị của cà phê.

Phễu có thể làm từ sứ, kim loại hoặc thủy tinh, sử dụng cùng giấy lọc hoặc bộ lọc kim loại. Tùy loại cà phê, bạn có thể chọn hạt rang nhạt hoặc trung bình, độ xay vừa phải để tạo ra một ly cà phê trong, thanh, có hậu vị tinh tế và nhẹ nhàng.

Cách pha cà phê thủ công với bình Phễu (dripper)

• Chia nhỏ lượng nước thành 2 phần tỉ lệ 4:6.
• Sau đó rót 40% nước vào (chia làm 2 lần rót), 60% nước còn lại rót vào sau (chia làm 3 lần ró).
• Lần rót đầu tiên chỉ mang tính quyết định tới sự cân bằng axit với vị ngọt của cà phê. Những lần rót sau là để giảm độ đậm.
• Thông thường, sau 50ml nước đầu tiên được rót, 4 lần còn lại sẽ lần lượt là: 70-60-60-60 ml. Thời gian nghỉ giữa các lần rót cà phê là 45s hoặc khi đã chảy hết xuống bình chứa.

Tạm kết

Mỗi dụng cụ pha cà phê thủ công đều mang một câu chuyện, một phong cách thưởng thức riêng. Từ sự mạnh mẽ đậm đà của Brikka, sự tiện lợi của French Press, đến vẻ thanh thoát nghệ thuật của Dripper hay tính di động của Aeropress, bạn hoàn toàn có thể tìm ra tri kỷ cà phê của mình.

Dù chọn loại nào, điều quan trọng vẫn là bạn dành thời gian cho tách cà phê mỗi ngày không chỉ để thưởng thức, mà còn để chậm lại, lắng nghe bản thân giữa guồng quay tất bật.

Trên đây là toàn bộ những thông tin mà đội ngũ máy rang cà phê MON ROASTER tìm hiểu được về dụng cụ pha cà phê thủ công. Hy vọng bài viết giúp bạn chọn lựa được dụng cụ pha cà phê phù hợp với mình. Còn nếu, bạn đang có nhu cầu máy rang cà phê giá rẻ, uy tín, chất lượng,.. Hãy để Máy Rang MON ROASTER giúp bạn làm điều này này. Tại đây!!!